Een online (leer)omgeving is snel gestart. Een NING heb je zo in de lucht. Maar hoe richt je dit zo in dat het gaat werken? Dat gebruikers er de weg kunnen vinden? Dat ze zich uitgenodigd voelen tot netwerken, bijdragen, interactie? Vragen die wij regelmatig krijgen. In een eerdere blogpost heb ik beschreven hoe je een start kunt maken met online leren. Nu nog een stapje daarvoor: waar kun je op letten bij het inrichten van een online omgeving? Ervaring leert dat een aantal punten hier echt bij werken. Zeven punten (ik heb net ergens gelezen dat zeven een magisch getal is …) die wij eigenlijk altijd meenemen in het ontwerp van een online leeromgeving.
1. Aantrekkelijke vormgeving
Wie is je doelgroep en wat voor uitstraling past hierbij? Moet de omgeving een professionele look hebben, een sociale, een heel ontspannen of juist actieve? Is het belangrijk dat de vormgeving gelijk laat zien waar de omgeving bij hoort? Bij welke organisatie, bij welk netwerk, bij welk thema? Wij proberen te zorgen voor een online plek waar professioneel en sociaal bij elkaar komen. Omdat we erin geloven dat beide aspecten nodig zijn voor kennisuitwisseling en interactie.
Vaak krijg je een beeld van de mogelijkheden door enkele voorbeeldomgevingen te bekijken. Bij praktische elke tool is dit wel mogelijk. Aantrekkelijke vormgeving zit ‘m ook in het gebruik van foto’s en afbeeldingen naast tekst. En denk eens aan metaforen om iets uit te drukken: de bungalow voor kennismaking in kleinere samenstelling, aan de keukentafel voor diepere gesprekken tot diep in de nacht….
2. Veel aanbieden
Een online omgeving is aantrekkelijk om naar toe te gaan doordat er wat te vinden is. Op een gegeven moment zit de waarde in de discussies die daar plaats vinden en het collectieve geheugen wat je met elkaar opbouwt. In het begin kun je dit al voeden door bijvoorbeeld een bibliotheek aan te leggen met links naar waardevolle blogposts, online artikelen, een boeken top tien en YouTube filmpjes over het onderwerp.
3. Deelnemers verbinden
Om online activiteit en interactie te stimuleren is met elkaar kennismaken van belang. Voor mij is een ingang om anderen online te leren kennen het persoonlijk profiel. En dan wel een profiel dat er aantrekkelijk uit ziet. Qua vormgeving en inhoud, met foto erbij. Ik vind het prettig in het profiel iets te lezen wat een gemakkelijk haakje is om contact op te leggen. Een interessante hobby, een boek dat iemand aan het lezen is, een project waar diegene middenin zit. Daarnaast werkt het prettig om aan een concrete opdracht te moeten werken in kleinere samenstelling. Zo’n opdracht kan in het begin zijn: vind uit wat je met elkaar deelt, bedenk een karakteristieke naam voor jullie als groep, wissel eens met elkaar uit over…
4. Overzicht bieden
Cruciaal! En op veel verschillende manieren te bereiken. Als gebruiker is het prettig om de hoofdpagina te kunnen gebruiken als een soort wegwijzer. Daar staat, altijd op een vaste plek, wat er online te doen is en waar je wat kunt vinden. Heb je technische ondersteuning nodig, dan lees je daar hoe je die snel kunt krijgen. En zoek naar een logische manier van indelen. Tabjes met een naam die gelijk zegt waar het over gaat. Discussies die zijn onderverdeeld in categorieën. Tags die je gebruikt om verschillende informatielijnen makkelijk te vinden. In het begin lijkt de omgeving al snel logisch, maar ga je er vanuit dat er veel interactie gaat plaatsvinden dan kan het al snel onoverzichtelijk worden. En niets is vervelender dan lang zoeken naar iets wat je nodig hebt, gezien hebt, maar waarvan je niet meer precies weet waar het stond.
5. Hoofdpagina als dashboard
In veel leerprocessen gebruik je niet maar 1 social media tool, maar vullen tools elkaar aan. Je gebruikt social bookmarking om interessante weblinks met elkaar te delen. Twitter om met een grotere groep te communiceren. En een wiki om samen te werken aan online producten. Het werkt heel prettig om 1 ingang te hebben, van waaruit je makkelijk door kunt naar de andere tools. Zo kun je de twitterstream zichtbaar maken in de online omgeving, een link naar de social bookmarking tool zichtbaar op de hoofdpagina zetten, en een wiki ‘in de omgeving hangen’.
6. Meerdere manieren van navigeren
We hebben allemaal verschillende zoek- en werkstijlen. De een gebruikt de tabjes in de omgeving, de ander kijkt eerst naar het overzicht van laatste activiteiten. Zorg ervoor dat je deze verschillende manieren van navigeren aanbiedt.
7. Maak activiteit zichtbaar
Niets is vervelender dan naar een online omgeving gaan en het idee hebben dat daar weinig gebeurt. Een hoofdpagina die er voortdurend hetzelfde uitziet maakt niet dat je nieuwsgierig wordt. Zorg dat je op de hoofdpagina de activiteit zichtbaar maakt: tweets, laatste activiteiten, een nieuw gestarte discussie, een geplaatste blogpost, een toegevoegd filmpje, een nieuwe link naar een artikel.
Heb jij aanvullingen? Punten die jij gebruikt bij het inrichten van een online leeromgeving? Leuk om eens te horen en met elkaar te delen!
